Czymże jest ekumenizm. Jeśli nie spotkaniem międzyosobowym? Poza sprawami technicznymi, chociaż niewątpliwie ważnymi, oraz często abstrakcyjnymi regułami, dialog i możliwa profetyczna jedność religijnych wyznań - przewyższająca w swojej istocie również różnice między chrześćijanami i niechrześcijanami, ponieważ mająca swoje korzenie w „komunii” zmysłu religijnego - jest faktem opartym na doświadczeniu, przyjaźni, jest kwestią form, miejsc i okazji, a także historii. Z tego punktu widzenia miasto Wenecja to z pewnością stolica ekumenizmu. To tysiącletni pomost łączący ze sobą różne światy (Wschód z Zachodem, Północ z Południem), miasto graniczne. Wenecja to jedna z tych granic, które chętnie się przekracza i zamieszkuje. O ekumenizmie Ślady rozmawiały z Patriarchą Wenecji, kardynałem Angelo Scolą.

Co dzisiaj należy rozumieć przez słowo ekumenizm?

To termin wskazujący istotny, wewnętrzny wymiar chrześcijańskiej wiary. Dlatego można powiedzieć, że w słowie ekumenzim w pewnym sensie zawiera się  dialog z Kościołami i wyznaniami chrześcijańskimi., jak też tzw. dialog międzyreligijny. Jeśli mówimy o ekumenizmie jako wymiarze wiary, to jasne jest, że każdy gest wykonany przez człowieka wierzącego może być uznany za „ekumeniczny”: spotkanie z Chrystusem, który jest rzeczywistością żyjącą i osobową, szeroko otwiera rozum i wolność człowieka, uzdalniając je do uznania i docenienia każdego przejawu tej rzeczywistości.

Czy zatem ekumenzim nie jest sprawą specjalistów?

Ojciec Święty, spotykając się w Rzymie z partiarchą Tektystem, słusznie przywołał doświadczenie z Bukaresztu, kiedy to zgromadzony lud zaczął głośno wołać: „Unitate, unitate!...” (Jedność, jedność! - wyj. red.) To doświadczenie wyraźnie ukazało, że właściwym podmiotem ekumenicznego działania jest święty Lud Boży.

Doktrynalne dialogi, wspólne momenty i wymiana poglądów pomiędzy wpsónotami chrześcijańskiemi, a także wspólne działania w obronie sprawiedliwości, pokoju i środowiska naturalnego nabierają odpowiedniego znaczenia tylko wtedy, gdy ostatecznie ich głównymi aktorami i adresatami są ludowe podmioty religijne.

Co to oznacza dla chrześcijan?

Jeśli chodzi o chrześcijan jest to jedyne stwierdzenie, które może nam uświadomić duszpasterską, to znaczy codzienną i zwyczajną naturę ekumenizmu. Ekumenicznym jest każdy akt chrześcijańskiej wspólnoty, jak chociażby sprawowanie Eucharystii, katecheza, działalność charytatywna, jesli jest on podjęty w spsób pełny, całościowy.

W tej perspektywie będzie ponadto możliwe, aby odpowiednia działalność duszpasterską wskazywała miarę i dostarczała kryteriów również przy wybieraniu właściwego czasu i momentów do podejmowania działań wspólnych dla różnych Kościołów i wyznań chrześcijańskich, jak też dla aktywnych na różnych frontach rodzin zakonnych.

Jak ten wymiar urzeczywistnia się w życiu codziennym Patriarchatu Weneckiego?

Ekumeniczne powołanie Kościoła weneckiego wyraźnie ukazują liczne, konkretne okoliczności i relacje. Przez całe wieki chrześcijanie z różnych Kościołów i wyznań oraz przedstawiciele innych religii przybywali do Wenecji. Zakochiwali się w tym wyjątkowym mieście i uderzeni fantazją oraz przedsiębiorczością jego mieszkańców, którzy tworzyli jego imponującą historię, tutaj się osiedlali. Jednak nie tylko historia, ale również teraźniejszość tych braci chrześcijan przynagla Kościół wenecki, a wraz z nim całą ziemię wenecką i tereny nadmorskie, w kierunku budowania braterskich relacji.

Nasze powołanie ekumeniczne to także wkład w ten dialog międzywyznaniowy, do którego przynagla nas obecność i historia naszych starszych braci żydów, wyznawców innej semickiej religii, islamu, a także pozostałych rzeczywistości religijnych.
Całość tego obrazu dopełnia ponadto misja, jednocześnie historyczna i aktualna, jaką ma do spełnienia Wenecja w dzisiejszym zsekularyzowanym społeczeństwie, wobec tych wszystkich, którzy uważają się za ateistów i za ludzi niereligijnych albo postępują jak ludzie nie wyznający żadnej religii.

Aby odpowiedzieć na to powołanie Patriarchat jest wezwany, przede wszystkim, do głębszego przemyślenia ekumenicznego wymiaru swojej codziennej propozycji chrześcijańskiego życia.