Sobota 7 marca 2015 roku. Plac św. Piotra jest wypełniony po brzegi. Pośród powszechnej ciszy rozbrzmiewa śpiew: wykonywana w języku chińskim modlitwa Zdrowaś Maryjo, do której muzykę skomponował tajwański muzyk, więziony podczas wojny z Chinami. Trudno od razu pojąć, skąd taka pieśń na audiencji papieża Franciszka dla ruchu Comunione e Liberazione. Otóż wiele lat temu kapłani z Bractwa św. Karola Boromeusza, przebywający na misjach w Tajwanie, spotkali dziewczynę z Chin mieszkającą w Ameryce, która potem zbliżyła się do CL. To dzięki niej dowiedziano się o istnieniu tej pieśni wywodzącej się z chińskiej tradycji katolickiej, i to ona właśnie zaśpiewała ją dla Papieża.

Jest to jedna z pieśni, którą można znaleźć na nowym CD. 23 ścieżki dźwiękowe, wszystkie life, to znaczy nienagrywane specjalnie z myślą o albumie, ale wykonane podczas konkretnych momentów życia CL: assemblei, spotkań itd.

Ksiądz Giussani utożsamia ze sobą początki Ruchu i początek śpiewania w Ruchu: „Nie ma różnicy – powiedział w 1994 roku do grupy muzyków. – Rodzi się Ruch i się śpiewa”. Dzisiaj też tak jest: nie ma spotkania bez śpiewu na rozpoczęcie, ponieważ „śpiew potrafi wkopać się w wyschły teren”, jak głosi inne stwierdzenie księdza Giussaniego, przytoczone przez Juliána Carróna we wstępie do książeczki dołączonej do CD (do pobrania w wersji włoskiej na clonline.org – przyp. red.); to znaczy jest w stanie wyrazić o wiele lepiej niż wiele słów najgłębsze ludzkie uczucia. I dlatego „pomaga” najszybciej „wejść” w temat, który dane spotkanie proponuje. Predysponuje serce. W Ruchu od zawsze wykorzystywane były najróżniejsze gatunki pieśni, od Laud św. Filipa Nereusza (O côr soave było pieśnią wskazaną przez księdza Giussaniego młodzieży podczas pierwszej Mszy św. GS w mediolańskim kościele św. Gotarda al Palazzo) po Minę, od Psalmów po Gabera, od Janocciego po bluesa, przechodząc przez spirituals oraz pieśni rosyjskie. Nie ma ograniczeń, ponieważ „za każdym razem, gdy chrześcijanin spotyka nową rzeczywistość, podchodzi do niej pozytywnie, gdyż posiada ona pewien odblask Chrystusa” – mówił ksiądz Giussani. Dlatego może się zdarzyć, że podczas lekcji w Rimini, głoszonej dla studentów, ksiądz Carrón, mówiąc o pragnieniu oraz poszukiwaniu, do którego nakłania serce, w ramach wprowadzenia zaproponuje piosenkę I Still Haven’t Found What I’m Looking For U2, którą cała widownia dobrze pamięta. Albo można wykorzystywać piosenki miłosne, napisane dla jakiejś kobiety albo mężczyzny, by lepiej zrozumieć naturę owej „bliskości z Chrystusem”, która nie jest niczym innym jak wzajemnym zakochaniem: „Wydarza się, gdy nikt się jej nie spodziewał. Nasza miłość przyszła bardzo łagodnie, rozprzestrzeniała się bardzo powoli, ociągała się, aż wreszcie pozostała” (Aconteceu). Albo jeszcze: „Kiedy patrzę w głąb twoich czułych oczu, znika sprzed moich oczu świat z całym swoim piekłem. Znika świat i odkrywam niebo… Gdyby słońce, które mnie oświetla, zgasło pewnego dnia i ciemna noc ogarnęła moje życie, twoje niebiańskie byłyby moim światłem” (Ojos de cielo).

Zawsze pojawia się troska o to, by każda piosenka bezpośrednio odnosiła się i pasowała do poszczególnych momentów. Dlatego wykonywana jest ogromna praca związana z nową aranżacją. „Nie chodzi o zrewolucjonizowanie, zdradę oryginału, ale o jeszcze głębsze wejście w znaczenie – wyjaśnia Carlo Carabelli, odpowiedzialny za chór CL. – Stąd też czasem zdarza się, że zostaje poświęcony filologiczny aspekt jakiejś pieśni i nadany bardziej osobisty akcent oraz nowa interpretacja. Na przykład Sevillanas del adios w oryginale jest pieśnią bardzo rytmiczną, wesołą; ksiądz Giussani zawsze podkreślał jej melancholijny wymiar, każąc wykonywać ją w wolniejszym tempie, bardzo nostalgicznym”, ponieważ, jak mówił, „tak rodzi się chrześcijaństwo, jak człowiek, który czeka, obejmuje człowieka przybywającego zza zagadkowego bez chrześcijaństwa i wcześniej nieznanego horyzontu”.

W repertuarze są też piosenki ludowe, wyjątkowo sugestywne, ponieważ łączą dosłowne znaczenie z głębią. „Charakterystyczne dla tego rodzaju jest rozszerzanie doświadczenia autora na wszystkich. A by to doświadczenie było wspólne dla wszystkich, czasem charakteryzuje się skrajną prostotą, ponieważ poezją staje się codzienny aspekt, w którym można od razu się odnaleźć”.

Po co to CD? „Nie chodziło o wydanie wyselekcjonowanego zbioru utworów z różnych krajów, ale o uchwycenie piosenek w ramach gestów proponowanych przez Ruch” – wyjaśnia Carabelli. Live, powiedzieliśmy, w nie zawsze perfekcyjnym wykonaniu, często przez osoby śpiewające w języku, który nie jest ich językiem ojczystym. Wiele obcojęzycznych piosenek dotarło do nas poprzez wspólnoty CL z zagranicy. Oprócz Zdrowaś Maryjo w języku chińskim, ciekawe jest to, jak dzięki wywodzącej się z arabskiej tradycji maronickiej pieśni Sub Tuum Presidium, którą Sobhy Makoul zaśpiewał podczas wakacyjnego spotkania odpowiedzialnych (i tam też nagranej), „możemy dialogować z religijnością Libanu, kraju różniącego się pod wieloma względami od naszego. Obecność CL na całym świecie pozwala nam poznawać wciąż coraz więcej”. Weźmy Junongo ceke: „Jest to piosenka bardzo popularna w Afryce, wykonywana w czasie Mszy św. na Ofiarowanie. Poprosiliśmy o przysłanie nagrania tylko tej piosenki: śpiewają ją uczniowie Luigi Giussani High School w Kampali w Ugandzie. Kiedy ludzie z ich krajów przyjeżdżają na Międzynarodowe Spotkanie Odpowiedzialnych do Włoch, śpiewaliby cały dzień, nawet piosenki strzelców alpejskich; ponieważ śpiew jest środkiem komunikacji, który zagarnia całą osobę, podbijając jej serce”.

Il sole nel cuore

Jest to tytuł CD, które można nabyć także w Polsce. Książeczka z wprowadzeniem ks. Juliána Carróna zawiera teksty, tłumaczenia i krótką historię wybranych piosenek. Można ją ściągnąć w wersji włoskiej ze strony clonline.org.