Ślady, numer 1 / 2010 (styczeń / luty) Kultura. Muzyka. „Spirito Gentil”
Głos przeszytego serca Najnowsza płyta z serii „Spirito Gentil” zawiera zbiór laud Filipa Neri, polifonicznych pieśni, które dzięki temu świętemu stały się dziedzictwem Kościoła. Ksiądz Giussani uczył ich osobiście młodzież już na pierwszej Mszy świętej dla GS. Oto dlaczego Pippo Molino
O Cor soave [O słodkie serce – przyp. tłum.] to tytuł 51. z kolei płyty z serii „Spirito Gentil”. Zawiera ona zbiór pieśni Filipa Neri, powstałych w drugiej połowie XVI w. Utwory są wyjątkowym przykładem piękna i autentyczności. Tytułowa lauda O Cor soave nieprzypadkowo jest jedną z dwóch pieśni, których ksiądz Giussani nauczył pierwszych giessini [młodzież należąca do Gioventù Studentesca (GS) – Młodzież Uczniowska – przyp. red.] na pierwszej Mszy świętej Ruchu, z właściwym sobie zwyczajem sięgania po najpiękniejsze pieśni tradycji chrześcijańskiej, wśród których szczególne miejsce zajmowały zawsze pieśni popularne, pieśni ludu. Nauczył młodzież śpiewać tę pieśń na jeden głos, tak aby w śpiewie mogli uczestniczyć wszyscy.
Można powiedzieć, że ten gatunek pieśni wymyślił święty Filip: są to pieśni polifoniczne, ale z włoskim tekstem (wtedy zaś, i jeszcze przez prawie cały XVIII w., muzyka religijna związana była z łaciną). Ich autorami są wielcy artyści, kompozycje trzymają się jednak pewnej zasadniczej linii wyznaczonej przez wielkiego wychowawcę. Tekst jest wręcz poetycki, wypełniony bogatą treścią, najważniejsza jest w nim jednak opowieść o doświadczeniu Chrystusa, który mnie nawraca, mnie, współczesnego człowieka. Muzyka jest bardzo mocna i wyrazista, daje się w niej słyszeć wpływ stylu polifonicznego, polegającego na przeplataniu się różnych głosów; ta swoista zabawa nie jest jednak celem samym w sobie, jakby uproszczeniem ułatwiającym odbiór; cała muzyka ukierunkowana jest na to, by wyrażać i pobudzać do autentycznej ludowej pobożności. „Jakim pięknem i prawdą przeszywają nas te pieśni!” – pisze ksiądz Giussani we wstępie załączonym do płyty. „Do jakiej intensywnej i żywej pobożności nas prowokują. Wzruszają, poruszają do szczerej i głębokiej pobożności. Pietas filippina [pobożność świętego Filipa Neri – przyp. tłum.] jest jedyną prawdziwą ludową pietas w XVI w. Święty Filip potrafił obudzić autentycznego religijnego ducha. Pieśni te są wyrazem niezwykle wielkiego, a zarazem bardzo prostego serca”.
SŁUCHANIE I POZNANIE. Niektóre z tych pieśni od dawna należą do repertuaru chóru CL. Przygotowując nagranie płyty, oprócz nich nauczyliśmy się jednak wielu innych laud. Praca nad płytą była więc pewną kontynuacją dotychczas zdobytego doświadczenia w opracowywaniu i interpretacji takich utworów. Gdy po zakończeniu nagrań, słuchaliśmy krążka, mieliśmy wrażenie, że cały efekt nie jest już naszą zasługą, tak jak to jest ze wszystkim, co robimy. Podczas ponownego odsłuchiwania laud najbardziej uderza ich ogromna wartość, wartość tej ludowej pobożności, o której mówi ksiądz Giussani. Co może pomóc w ich odbiorze? Należy ze spokojem i z uwagą przeczytać całe wprowadzenie: proponuje ono prawdziwą drogę poznania, którą możemy potem zweryfikować w czasie słuchania pieśni, śledząc załączone do płyty teksty.
MUZYCZNA SERIA „SPIRITO GENTIL
”powołana do istnienia przez księdza Luigi Giussaniego, obecnie prowadzona przez księdza Juliána Carróna. Muzyczna seria „Spirito Gentil” powstała w 1997 roku. Dziś liczy już ponad 50 płyt. Pomysł nowej inicjatywy zrodził się z potrzeby takiego „wprowadzenia do muzyki”, które uwzględniałoby surplus [coś więcej – przyp. tłum.] artystycznego doświadczenia, to znaczy tę niespodziankę, którą może sprawić słuchanie muzycznego fragmentu, przenikniętego ostatecznym sensem istnienia.
W załączniku do każdej płyty CD znajduje się książeczka w trzech językach (włoskim, angielskim i hiszpańskim), która zawiera wprowadzenie księdza Giussaniego, historyczne informacje o kompozytorze i przewodnik, pomagający w słuchaniu muzycznego fragmentu.
Z zamiarem rozpoczęcia wkrótce rozpowszechniania w Polsce muzycznej serii „Spirito Gentil” oraz prowadzenia w „Śladach” poświęconej jej rubryki, zamieszczamy w niniejszym numerze informacje o najnowszej płycie. |