Pierwszy sygnał Stolicy Apostolskiej o zamiarze szczególnego zwrócenia uwagi na relacje z innymi religiami pojawił się w Niedzielę Zesłania Ducha Świętego w 1964 r., kiedy to Paweł VI ustanowił urząd Sekretarza dla niechrześcijan. W roku 1988 przybrał on nazwę Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego.

W XX w. najbardziej znaczącym dokumentem podejmującym kwestie dialogu między religiami była Deklaracja soborowa Nostra Aetate. Dokument ten, opracowany przez Sobór Watykański II, został przedstawiony w 1965 r., jako „deklaracja na temat stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich”. W szczególny sposób podejmuje temat relacji z judaizmem i islamem. We wprowadzeniu czytamy: „W swym zadaniu popierania jedności i miłości wśród ludzi, a nawet wśród narodów, główną uwagę poświęca temu, co jest ludziom wspólne i co prowadzi ich do dzielenia wspólnego losu.

W 1978 r. kardynał Pignedoli podpisuje pierwsze przesłanie na koniec Ramadanu, skierowane przez Stolicę Apostolską do muzułmanów.

19 sierpnia 1985 r. Jan Paweł II, w czasie podróży do Afryki, odwiedził Maroko. Odpowiadając na zaproszenie króla Zassana II, wygłosił przemówienie do młodzieży muzułmańskiej zgromadzonej na stadionie w Casablance. Powiedział do nich w języku arabskim: „Życzę wam, drodzy młodzi, abyście mogli przyczynić się do budowania świata, w którym Bóg jest na pierwszym miejscu w niesieniu pomocy człowiekowi. Na tej drodze, możecie być pewni poparcia i współpracy waszych braci i sióstr katolickich, których ja reprezentuję przed wami dzisiejszego wieczoru”.

7 grudnia 1990 r. zostaje opublikowana encyklika Redemtoris Missio, w której Jan Paweł II podjął tematy „stałej aktualności posłania misyjnego” oraz relacji chrześcijaństwa z innymi religiami.

Podczas jubileuszowej pielgrzymki, która zawiodła go do Grecji, Syrii i na Maltę, Jan Paweł II odwiedził również wielki meczet Omayyadów w Damaszku. 6 maja 2001 r. po raz pierwszy próg tej budowli przekroczył Papież. Meczet wchłonął antyczny kościół wzniesiony przez cesarza Konstantyna ku czci św. Jana Chrzciciela, który kiedyś przechowywał relikwie głowy kuzyna Jezusa.

W czasie podróży do Niemiec na XX Światowy Dzień Młodzieży, Benedykt XVI spotkał się w Kolonii z przedstawicielami niektórych środowisk muzułmańskich. Przypomniał im: „Żyjecie wielką odpowiedzialnością za formację następnych pokoleń”. I potwierdził, że „tylko odkrywając centralne miejsce osoby, można znaleźć wspólne podłoże porozumienia, przezwyciężając ewentualne przeciwieństwa kulturalne i neutralizując niszczącą siłę ideologii”. 12 września 2006 r., w Regensburgu, Benedykt XVI wygłasza wykład Wiara, rozum i uniwersytet, który zawiera znany cytat dialogu dotyczącego chrześcijaństwa i islamu, między cesarzem bizantyjskim Manuelem II Paleologiem i zamożnym Persem. Fakt ten wywołuje gwałtowne reakcje w świecie muzułmańskim, co sprawia, ze 26 września Papież spotkał się z ambasadorami krajów większości muzułmańskiej przy Stolicy Apostolskiej oraz z niektórymi przedstawicielami wspólnot muzułmańskich we Włoszech.

15 października 2006 r., niedługo po spotkaniu w Regensburgu, Książe Ghazi, specjalny doradca króla Jordanii, Abdullah II, przekazuje nuncjaturze watykańskiej w Ammanie List otwarty podpisany przez 38 intelektualistów muzułmańskich, zaadresowany do Benedykta XVI. List nawiązuje do osądu na temat islamu, zawartego we wspomnianym wykładzie Papieża i zawiera, między innymi, ostre potępienie zabójstwa siostry Leonelli Sgorbati, które miało miejsce w Mogadiszu (Somalia) 17 września.

7 maja 2007 r. w Rzymie rozpoczął się zainspirowany przez Stolice Apostolską kurs dla dyplomatów Krajów Śródziemnomorskich i Bliskiego Wschodu, umożliwiający poznanie znaczenia Stolicy Apostolskiej i Kościoła katolickiego w jego działalności międzynarodowej. W kursie uczestniczyło także 20 ambasadorów krajów muzułmańskich.

31 maja 2007 r. Stolica Apostolska i Emiraty Arabskie ogłosiły komunikat o nawiązaniu oficjalnych relacji dyplomatycznych oraz określiły, że przedstawicielami będą odpowiednio: nuncjusz apostolski i ambasador. Utrzymuje się, że w Emiratach, gdzie islam jest religią państwową, żyje ponad milion chrześcijan. W większości są to katolicy pochodzący głównie z krajów azjatyckich.

W rok po wykładzie w Regensburgu i przy okazji kończącego się Ramadanu, 138 intelektualistów muzułmańskich skierowało otwarty list do Papieża i przywódców chrześcijańskich zatytułowany Wspólne słowo między Wami i Nami. Został on podpisany przez muzułmanów należących do różnych nurtów i szkół myśli islamu: sunnitów, szyitów, ismaillitów, jaafarytów, ibadytów.

Bendeykt XVI przyjmuje króla Arabii Saudyjskiej, Abdallaha bin Abdulaziza Al. Saud. Spotkanie z 6 listopada należy do pierwszych między Papieżem a strażnikiem świętych miejsc islamu. Pośród poruszonych tematów podjęto, jak donosi komunikat prasowy Stolicy Apostolskiej, „znaczenie współpracy między chrześcijanami, muzułmanami i żydami promującej pokój, sprawiedliwość i wartości duchowe oraz moralne, szczególnie wspierające rodzinę.

19 listopada 2007 r. listem podpisanym przez Sekretarza Stanu, Papież odpowiada księciu Ghaziemu, inspiratorowi „Listu 138”. W liście tym zostaje wrażona gotowość Ojca Świętego do przyjęcia księcia wraz z delegacją sygnatariuszy listu, oraz prośba wyznaczenia miejsca spotkania mającego na celu ustalenie roboczego spotkania z Radą Papieską ds. Dialogu Międzyreligijnego, oraz z niektórymi wyspecjalizowanymi Instytutami Papieskimi.