Ślady
>
Archiwum
>
2002
>
wrzesieĹ / paĹşdziernik
|
||
Ślady, numer 1 / 2002 (wrzesieĹ / paĹşdziernik) Bliski WschĂłd. ObecnoĹÄ KoĹcioĹa NiezĹomna wiernoĹÄ wobec historii KoĹcioĹy Bliskiego Wschodu, ktĂłre przetrwaĹy zmienne koleje historii stajÄ dzisiaj wobec problemĂłw, ktĂłre zagraĹźajÄ ich dalszemu istnieniu. DoprowadziĹa do tego powolna, lecz nieubĹagana erozja demograficzna nasilona szczegĂłlnie na poczÄ tku XX wieku, nie mĂłwiÄ c juz o setkach tysiÄcy chrzeĹcijan zmuszonych do emigracji do dalekich krajĂłw. Temu tragicznemu eksodusowi sprzyja panujÄ cy na tym obszarze klimat niestabilnoĹci (embargo przeciw Irakowi, nierozstrzygniÄta kwestia palestyĹska, skutki wojny w Libanie) i wzrastajÄ cy wszÄdzie fundamentalizm, ktĂłry zmierza do przywrĂłcenia dawnej dyskryminacji. Camille Eid Turcja Z pierwszych wspĂłlnot chrzeĹcijaĹskich, ktĂłrych poczÄ tki siÄgajÄ czasĂłw apostolskich, pozostaĹy nieliczne. Na terytorium, gdzie odbywaĹo siÄ wiele soborĂłw, gdzie tworzyli liczni Ojcowie KoĹcioĹa, Ĺźyje dzisiaj zaledwie 100 tys. chrzeĹcijan, z czego jedna trzecia to katolicy. LudobĂłjstwo Ormian w 1915 roku oraz wymiana pomiÄdzy ludnoĹciÄ greckÄ i tureckÄ usankcjonowana traktatem w Lozannie, doprowadziĹy do prawie zupeĹnego znikniÄcia dwĂłch najwiÄkszych wspĂłlnot chrzeĹcijaĹskich â katolickiej i ormiaĹskiej âistniejÄ cych dotÄ d na terytorium byĹego Imperium otomaĹskiego. Ĺwieckie paĹstwo, dalekie od dÄ Ĺźenia do uregulowania sytuacji wspĂłlnot, ktĂłre przetrwaĹy, traktuje je jako zjawisko tymczasowe i zmusza ich czĹonkĂłw do emigracji. SzczegĂłlnie dramatyczna jest sytuacja wspĂłlnoty syryjskiej, mniejszoĹci chronionej rĂłwnieĹź przez tenĹźe traktat z Lozanny, ktĂłra mimo to pozbawiona jest caĹkowicie wolnoĹci sprawowania kultu religijnego.
Syria Konstytucja uznaje islam tylko jako religiÄ prezydenta Republiki. Utrzymywanie statusu paĹstwa jako instytucji laickiej zasadniczo zabezpiecza chrzeĹcijanom traktowanie rĂłwne z wyznawcami innych religii. OkoĹo miliona chrzeĹcijan dzieli siÄ na trzy gĹĂłwne wspĂłlnoty: greko-prawosĹawnÄ , greko-katolickÄ , armeĹskÄ , oprĂłcz ktĂłrych istnieje jeszcze okoĹo dziesiÄciu maĹych wspĂłlnot. Wszystkie majÄ swobodÄ zakupu terenĂłw i budowania koĹcioĹĂłw, a ksiÄĹźa zwolnieni sÄ ze sĹuĹźby wojskowej. W szkole uczniowie chrzeĹcijaĹscy zobowiÄ zani sÄ do uczestnictwa w kursach katechizmu â w wersji zunifikowanej dla wszystkich wspĂłlnot âpodczas gdy ich koledzy chodzÄ na lekcje islamu. ZagroĹźenie ze strony fundamentalistĂłw zostaĹo powstrzymane poprzez represje ze strony paĹstwa, umacniajÄ c tym samym zwiÄ zki chrzeĹcijan z rzÄ dem uznawanym za âgwarantaâ ich przetrwania. Opieka ze strony paĹstwa nie jest jednak pozbawiona negatywnych stron. RzÄ d w Damaszku nieufny wobec wszystkiego, co wymyka siÄ spod jego kontroli, nie popiera ani nie uĹatwia kontaktĂłw KoĹcioĹa ze Ĺwiatem zewnÄtrznym.
Liban Sytuacja chrzeĹcijan byĹa wyraĹşnie lepsza do poĹowy lat siedemdziesiÄ tych, kiedy to wojna spowodowaĹa kryzys modelowego wspĂłĹĹźycia miÄdzy wyznawcami róşnych religii, ktĂłre sprzyjaĹo rozwojowi paĹstwa cedrĂłw. Dzisiaj KoĹcióŠlokalny pĹaci nadal za skutki konfliktu, ktĂłry wywoĹaĹ masowÄ emigracjÄ wierzÄ cych z tej jedynej na Bliskim Wschodzie oazy chrzeĹcijaĹskiej. ChrzeĹcijanie stanowiÄ 42% ludnoĹci, czyli okoĹo pĂłĹtora miliona, dzielÄ siÄ na katolikĂłw (maronitĂłw i w szczegĂłlnoĹci melchitĂłw) oraz ortodoksĂłw (greckich i armeĹskich). Konstytucja gwarantuje nadal niezaleĹźnoĹÄ w materii prawa rodzinnego i rĂłwnego podziaĹu wĹadzy politycznej miÄdzy chrzeĹcijanami a muzuĹmanami, lecz mimo to chrzeĹcijanie czujÄ siÄ izolowani, z powodu ich opozycji wobec syryjskiej ingerencji w wewnÄtrzne sprawy paĹstwa.
Jordania Kraj ten pojawia siÄ w Ewangelii, gdy Chrystus naucza w Perei, âza Jordanemâ, jak teĹź w Dekapolu, w unii miast helleĹskich obejmujÄ cej FiladelfiÄ, dzisiejszy Amman. Dzisiaj jest tam okoĹo 130-150 tys. chrzeĹcijan, co stanowi trochÄ wiÄcej niĹź 2% ludnoĹci (palestyĹskiej i jordaĹskiej) mieszkajÄ cej w paĹstwie. W odróşnieniu od innych bliskowschodnich krajĂłw, w Jordanii nie przewaĹźa jakaĹ okreĹlona wspĂłlnota chrzeĹcijaĹska: katolicy liczÄ w sumie okoĹo 60 tys. wiernych i dzielÄ siÄ zasadniczo na katolikĂłw obrzÄ dku ĹaciĹskiego (30 tys.), podlegajÄ cych wĹadzy wikariusza patriarchy Jerozolimy, oraz melchitĂłw greko-katolickich (10-15 tys.). WĹrĂłd niekatolikĂłw najbardziej zwarta jest grecka wspĂłlnota prawosĹawna, liczÄ ca okoĹo 50 tys. wiernych. ChrzeĹcijanie cieszÄ siÄ szczegĂłlnym szacunkiem miejscowej ludnoĹci dziÄki ich zaangaĹźowaniu w wychowanie i opiekÄ spoĹecznÄ .
Izrael Stanowi on mieszankÄ maĹych KoĹcioĹĂłw: 30 tys. melchitĂłw greko-katolickich, szczegĂłlnie skupionych w Nazarecie, 25 tys. czĹonkĂłw greckiego KoĹcioĹa prawosĹawnego, 20 tys. rzymskich katolikĂłw, 8 tys. maronitĂłw. OprĂłcz tego sÄ tam Ormianie, Syryjczycy, ,Koptowie i protestanci. Ustawodawstwo gwarantuje wolnoĹÄ religijnÄ , a prawo wewnÄtrzne jest regulowane przez hierarchiÄ kaĹźdej religii w odniesieniu do swoich wiernych. W praktyce obywatele paĹstwa nie bÄdÄ cy Ĺťydami sÄ dyskryminowani z powodu przedĹuĹźajÄ cego siÄ konfliktu arabsko-izraelskiego i dlatego czÄsto decydujÄ siÄ na emigracjÄ. KoĹcióŠkatolicki, dziÄki zaangaĹźowaniu siÄ czĹonkĂłw róşnych zgromadzeĹ zakonnych w dziaĹalnoĹÄ edukacyjnÄ i socjalnÄ , cieszy siÄ szczegĂłlnym uznaniem wĹrĂłd ludnoĹci. Fakt, Ĺźe na czele ĹaciĹskiego patriarchatu w Jerozolimie, ktĂłry wznowiĹ dziaĹalnoĹÄ w 1847 r., stoi PalestyĹczyk, Michel Sabbah, wpĹynÄ Ĺ na dobre stosunki z muzuĹmanami, dzisiaj trochÄ nadszarpniÄte z powodu projektu budowy meczetu w Nazarecie.
Terytorium palestyĹskie Podpisany w 2000 roku ukĹad miÄdzy Watykanem a wĹadzÄ palestyĹskÄ , gwarantuje KoĹcioĹowi katolickiemu wolnoĹÄ prowadzenia misji na terytorium kontrolowanym przez OrganizacjÄ Wyzwolenia Palestyny. ChrzeĹcijanie (okoĹo 40 tys., dzielÄ siÄ po rĂłwno na katolikĂłw i prawosĹawnych) uczestniczyli w walce na rzecz autonomii i sÄ obecni w instytucjach publicznych. Stosunki spoĹeczne z muzuĹmanami sÄ dobre, a cennÄ dziaĹalnoĹÄ sprzyjajÄ cÄ wzajemnemu wspĂłĹistnieniu prowadzÄ szkoĹy chrzeĹcijaĹskie |