Ślady
>
Archiwum
>
1993
>
Biuletyn (16) wrzesieĹ
|
||
Ślady, numer 5 / 1993 (Biuletyn (16) wrzesieĹ) Recenzje Ponownie przybliĹźyÄ sobie samÄ istotÄ i rdzeĹ wiary Recenzja ksiÄ Ĺźki "Wydarzenie Ĺźycia to jest historia" stanowiÄ cej zbiĂłr wywiadĂłw, konfernecji i prelekcji wygĹoszonych przez ks. Luigi Giussaniego w ciagu ponad 15 lat ( od 1976 do 1992 r.) ks. Andrzej PerzyĹski KsiÄ Ĺźka zatytuĹowana Wydarzenie Ĺźycia to jest historia stanowi zbiĂłr wywiadĂłw, konferencji i prelekcji wygĹoszonych przez ks. Luigi Giussaniego w ciÄ gu ponad 15 lat (od 1976 r. do 1992 r.) jego zaangaĹźowania w Ĺźycie eklezjalnego ruchu Comunione e Liberazione (Komunia i Wyzwolenie). Teksty zostaĹy opracowane przez Carmine Di Martino na podstawie zapisu magnetofonowego i nie zostaĹy formalnie przejrzane przez ich autora. JuĹź na samym poczÄ tku ksiÄ ĹźkÄ, liczÄ cÄ ponad 500 stron, spotkaĹo niemaĹe wyróşnienie w postaci prezentacji kardynaĹa Josepha Ratzingera. Prefekt Kongregacji Doktryny Wiary tak pisze: âW tych krĂłtkich zdaniach ukazuje siÄ fundamentalna intuicja, z ktĂłrej bierze poczÄ tek dzieĹo ksiÄdza Giussaniego â ruch Comunione e Liberazione â i poczÄ wszy od ktĂłrej dzieĹo to kontynuuje swĂłj rozwĂłj. Jest rzeczÄ fascynujÄ cÄ dostrzegaÄ w tekstach tej ksiÄ Ĺźki â powstaĹych, kaĹźdy w sobie wĹaĹciwym momencie, ktĂłry w nich siÄ odzwierciedla â wewnÄtrznÄ pasjÄ i rozumnoĹÄ wiary, ktĂłre inspirujÄ tego wielkiego przewodnika duchowego ludzi mĹodych i starszychâ (s. 9). CaĹa ksiÄ Ĺźka podzielona jest na cztery sekcje. Najpierw zostaĹy przedstawione teksty wywiadĂłw udzielonych tygodnikowi âIl Sabatoâ i miesiÄcznikowi â30 Giorniâ. W sekcji drugiej zostaĹy opublikowane notatki z konferencji wygĹoszonych przez ks. Giussaniego dla grup studenckich. W dalszej sekcji zebrano konferencje i wywiady odnoszÄ ce siÄ do historii powstania i rozwoju Comunione e Liberazione. Na koĹcu w sekcji czwartej umieszczono medytacje i rozwaĹźania na temat podstawowych idei, ktĂłrymi kieruje siÄ Ruch. TytuĹ ksiÄ Ĺźki sugeruje istnienie dwĂłch idei przewodnich, ktĂłre charakteryzujÄ myĹlenie Luigi Giussaniego. SÄ nimi: absolutna darmowoĹÄ i zarazem definitywna historycznoĹÄ zbawienia chrzeĹcijaĹskiego. Te fundamentalne idee okreĹlajÄ sedno zaĹoĹźonego przez Autora w latach piÄÄdziesiÄ tych ruchu Komunia i Wyzwolenie. âComunione e Liberazione â stwierdza w wywiadzie Giussani â jest tylko pewnÄ intuicjÄ chrzeĹcijaĹstwa jako wydarzenia Ĺźycia a wiÄc jako historiiâ (s. 349). ĹwiadomoĹÄ absolutnej darmowoĹci BoĹźych interwencji w historiÄ stanowi najbardziej wyraĹşnÄ wartoĹÄ Ĺźycia chrzeĹcijaĹskiego. Zbawienie jakie BĂłg przygotowaĹ ludziom, aby siÄ stali uczestnikami Jego krĂłlestwa jest czystym darem, jest obecnoĹciÄ mocy BoĹźej w Ĺwiecie. To obdarowanie i ta obecnoĹÄ przekracza wszelkÄ zdolnoĹÄ ludzkiego przewidywania: jest po prostu ĹaskÄ . ChrzeĹcijaĹstwo zaistniaĹo w Ĺwiecie i w nim siÄ rozprzestrzenia dziÄki obecnoĹci âmocy BoĹźejâ. Ta moc BoĹźa objawia siÄ poprzez fakty i wydarzenia stanowiÄ ce nowÄ rzeczywistoĹÄ poĹrĂłd Ĺwiata, a wiÄc zupeĹnie wyjÄ tkowÄ i nieprzewidywalnÄ historiÄ wpisanÄ w dzieje ludzi i rzeczy. Róşne bywaĹy odpowiedzi na pytanie o âistotÄ chrzeĹcijaĹstwaâ. Jedni mĂłwili, Ĺźe istotÄ chrzeĹcijaĹstwa jest to, Ĺźe centralne miejsce w ĹwiadomoĹci religijnej zajmuje jednostka; inni, Ĺźe w chrzeĹcijaĹstwie BĂłg objawia siÄ jako Ojciec, do ktĂłrego wierzÄ cy majÄ bezpoĹredni przystÄp; jeszcze inni, Ĺźe w tej religii najwaĹźniejsze jest nowe przykazanie miĹoĹci bliĹşniego. Nie brakowaĹo i prĂłb dowodzenia, Ĺźe chrzeĹcijaĹstwo jest religiÄ najdoskonalszÄ , gdyĹź jest w najwyĹźszym stopniu zgodnie z rozumem bÄ dĹş, Ĺźe proponuje ono najbardziej wzniosĹÄ etykÄ. Autor wielokrotnie stawia pytania o âistotÄ chrzeĹcijaĹstwaâ. OdpowiedĹş brzmi: âChrystus, boskie Towarzystwo czĹowiekaâ (por. s. 17-21). Znaczy to, Ĺźe nie da siÄ ujÄ Ä istoty chrzeĹcijaĹstwa w sposĂłb abstrakcyjny. Nie istnieje taka nauka, taki system podstawowych wartoĹci moralnych, taka postawa religijna i zasady Ĺźycia, ktĂłre moĹźna by uchwyciÄ w oderwaniu od osoby Chrystusa i powiedzieÄ, Ĺźe to jest istota chrzeĹcijaĹstwa. ChrzeĹcijaĹstwo to Chrystus, to, co czĹowiek otrzymuje od Niego i stosunek do Boga, w jakim czĹowiek moĹźe pozostawiÄ za poĹrednictwem Chrystusa. Ĺťycie jest chrzeĹcijaĹskie, jeĹli jego rozwĂłj wyznaczony jest przez Chrystusa. We wszystkim, co chrzeĹcijaĹskie, On musi byÄ obecny. âRozwĂłj naszego zainteresowania Ĺźyciem we wszystkich jego aspektach â wyznaje zaĹoĹźyciel Comunione e Liberazione â miaĹ i ma za punkt odniesienia Jego obecnoĹÄ: âMy wierzymy w Chrystusa, ktĂłry umarĹ i zmartwychwstaĹ. Chrystusa obecnego tu i teraz (âŚ) Ĺw. Augustyn w Contra Iulianum powiedziaĹ: âTo jest straszny korzeĹ waszego bĹÄdu: wy utrzymujecie, Ĺźe dar Chrystusa polega na Jego przykĹadzie, podczas gdy owym darem jest Jego wĹasna Osobaâ (wszyscy, takĹźe piszÄ cy na Ĺamach âLa Voce Republicanaâ i âL`Unitaâ, mĂłwiÄ z szacunkiem o Chrystusie, o wartoĹciach moralnych, co wiÄcej uczÄ , gĹoszÄ chrzeĹcijanom, Ĺźe winni ĹźyÄ wartoĹciami moralnymi, by podtrzymywaÄ paĹstwo). Darem jest Jego obecnoĹÄ. To jest nowe w Ĺwiecie i nie bÄdzie juĹź nigdy nic bardziej nowegoâ (s. 402-403). ChrzeĹcijaĹstwa nie da siÄ wyprowadziÄ z przesĹanek zawartych w Ĺwiecie. Istota chrzeĹcijaĹstwa przekracza naturalne wymiary myĹlenia i wywaĹźania. I dopiero wtedy, kiedy rozum staje przed faktem niesprowadzalnoĹci chrzeĹcijaĹstwa do âĹwiataâ docieramy do istoty rzeczy. JeĹli chcemy uchwyciÄ specyfikÄ chrzeĹcijaĹstwa, musimy szukaÄ przesĹanek w nim samym. Ostatecznie chrzeĹcijaĹstwo nie jest jakÄ Ĺ naukÄ o prawdzie lub sztukÄ wyjaĹniania istoty Ĺźycia. Ma ono wprawdzie i ten aspekt, ale nie w tym zawiera siÄ jego istota. IstotÄ chrzeĹcijaĹstwa jest Jezus Chrystus, Jego konkretny byt i dzieĹo â jednym sĹowem: wydarzenie Chrystusa, SĹowa, ktĂłre staĹo siÄ CiaĹem. âCzym rzeczywiĹcie jest chrzeĹcijaĹstwo? Czy moĹźe jest pewnÄ doktrynÄ , ktĂłrÄ moĹźna powtĂłrzyÄ w szkolnym nauczaniu religii? Czy moĹźe jest naĹladowaniem praw i norm moralnych? Czy moĹźe jest pewnym zespoĹem rytĂłw? To wszystko jest drugorzÄdne, przychodzi później. ChrzeĹcijaĹstwo jest pewnym faktem, jest wydarzeniemâ (s. 338). Jednym z najwiÄkszych darĂłw, ktĂłre Autor wskazuje czytelnikom jest Ĺaska spotkania. Taka darmowa Ĺaska spotkania przydarzyĹa siÄ w Ewangelii Szymonowi Piotrowi i Zacheuszowi i staĹa siÄ dla nich ciÄ gĹym wydarzeniem. Spotkanie nie koĹczy siÄ i trwa nadal dziÄki towarzystwu. WspĂłlnota chrzeĹcijaĹska jest tym miejscem gdzie wydarzenie spotkania ciÄ gle siÄ powtarza (por. s. 189-235). OczywiĹcie Ĺaski spotkania nie naleĹźy rozumieÄ w ograniczonym sensie szczegĂłlnego lub nadzwyczajnego daru udzielanego wybranym dla dobra wspĂłlnoty, ale jako dar Ducha ĹwiÄtego dla kaĹźdego czĹowieka, ktĂłry otwiera siÄ w wierze na Chrystusa. ObecnÄ TajemnicÄ. Ten dar spotkania wymaga szczegĂłlnej uwagi zwĹaszcza w naszych czasach, kiedy wielu ludzi, a wĹrĂłd nich niemaĹo chrzeĹcijan, doznaje rozterki miÄdzy uĹudÄ i mitem nieograniczonych moĹźliwoĹci samoodkupienia i samorealizacji a pokusÄ zwÄ tpienia wĹrĂłd czÄstych rozczarowaĹ i poraĹźek. W ekonomii zbawienia jest jeden fakt chrzeĹcijaĹski, choÄ ma on niejako podwĂłjne oblicze. Jest to przede wszystkim wydarzenie Chrystusa. Duch ĹwiÄty speĹnia wĹaĹciwe sobie posĹannictwo w dziejach zbawienia, w realizacji caĹkowitej wzajemnoĹci do dzieĹa Chrystusa. Duch ĹwiÄty nie dokonuje dzieĹa niezaleĹźnego od dzieĹa Chrystusa. Wydarzenie Chrystusa jest takĹźe Jego dzieĹem. Fakt chrzeĹcijaĹski powstaĹ i nadal istnieje z obydwu boskich misji: Syna i Ducha. âPrzyczyna tego wydarzenia, tego spotkania, i tego ruchu wzbudzonego w nas â uczy ksiÄ dz Giussani â nazywa siÄ w jÄzyku chrzeĹcijaĹskim Duchem ĹwiÄtym. MĂłwi siÄ, Ĺźe Duch ĹwiÄty to energia z jakÄ tajemnica Boga dziaĹa w Ĺwiecie, ktĂłry stworzyĹa, napeĹnia go i ogarnia (âŚ). Ta energia przychodzi do Ĺwiata i przenika go nieskoĹczenie wiÄcej od chwili, gdy ten CzĹowiek, ktĂłremu sam Duch daĹ Ĺźycie (ââŚpoczÄĹa z Ducha ĹwiÄtegoâ) umarĹ i zmartwychwstaĹ. Od tego momentu, kiedy ten CzĹowiek, ktĂłry jest Bogiem, umarĹ i zmartwychwstaĹ, ten Duch jest Jego Duchem, jest energiÄ z jakÄ On jest przeznaczony do ostatecznego wziÄcia w posiadanie wszystkich rzeczy, jak to stwierdza Ewangelia Janowa w rozdziale XVIIâ (s. 493-494). W analizach Autora to, co siÄ przypisuje Duchowi ĹwiÄtemu, ma swoje odniesienie do Chrystusa i Jego wydarzenia i odwrotnie. Nie stoi to na przeszkodzie, aby w dziaĹaniu kaĹźdej z boskich OsĂłb doszukiwaÄ siÄ pewnych cech specyficznych. I tak Duch ĹwiÄty, osobowa Moc, Boskie tchnienie przenikajÄ ce w gĹÄ b, zdaje siÄ mieÄ jakÄ Ĺ szczegĂłlnÄ relacjÄ do tajemnicy ludzkiej wolnoĹci (J 3,8; 2 Kor 3,17) i ludzkiego wnÄtrza. Duch ĹwiÄty otwiera na EwangeliÄ ChrystusowÄ i wprowadza jÄ w gĹÄbiÄ ludzkiego serca. DziÄki temu Ewangelia pozostanie aĹź do koĹca czasĂłw siĹÄ przemieniajÄ cÄ i wyzwalajÄ cÄ . PosĹannictwo Syna â SĹowa nadaje ludzkie oblicze niepojÄtej tajemnicy Boga udzielajÄ cego siÄ ludziom; czyni jÄ uchwytnÄ i dostrzegalnÄ . KsiÄ dz Luigi Giussani naleĹźy do autorĂłw wymagajÄ cych od czytelnika osobistego myĹlenia. Ta refleksja wprowadza w Ĺwiat prawdziwej przygody wiary, w ktĂłrej nasz niepokĂłj serca, doĹwiadczenie wÄ tpliwoĹci i lÄku stajÄ siÄ dziedzinÄ spotkania z ĹaskÄ przenikajÄ cÄ gĹÄbiÄ rozdartego bytu. Autor jest czĹowiekiem gĹÄboko przejÄtym faktem, iĹź BĂłg umiĹowaĹ Ĺwiat i zesĹaĹ nam Syna, ktĂłry objawia tÄ miĹoĹÄ w Ĺwiecie naznaczonym przez globalny kryzys i indywidualne dramaty. Przez fakt Wcielenia BoĹźy Logos wszedĹ w szczegĂłlny sposĂłb w ludzkÄ rzeczywistoĹÄ stwarzajÄ c czĹowiekowi szansÄ przezwyciÄĹźenia rozdarÄ i konfliktĂłw. Dokonuje siÄ ono przez wiarÄ, ktĂłra âjest rozpoznaniem pewnej obecnoĹci â obecnoĹci Chrystusa â jak ja widzÄ ciebie, jak rozpoznajÄ twojÄ obecnoĹÄâ (s. 340). Boska obecnoĹÄ w ludzkim Ĺźyciu opisywana jest w teologii przy pomocy kategorii Ĺaski. W jÄzyku greckim Ĺaska â charis, oznacza rĂłwnieĹź urok i wdziÄk. Jej dynamika wspĂłĹdziaĹania z ludzkÄ naturÄ wnosi w ludzkie Ĺźycie nowe piÄkno boĹźego Ĺwiata. Zadaniem szczegĂłlnie waĹźnym pozostaje troska o to, by dynamika naszej wiary nie ograniczaĹa siÄ do teoretycznych przemyĹleĹ, lecz ujmowaĹa ludzkie plany, wybory i dziaĹania w perspektywie odniesienia do Boga jako Osoby. SĹowami najlepszej rekomendacji ksiÄ Ĺźki i zachÄty do jej lektury jest zdanie zapisane w prezentacji przez kardynaĹa J. Ratzingera: âZ ksiÄ Ĺźki tej poznaje siÄ nie tylko kim jest ksiÄ dz Giussani i czym jest Comunione e Liberazione, lecz co wiÄcej moĹźna rĂłwnieĹź ponownie zapoznaÄ siÄ i przybliĹźyÄ sobie samÄ istotÄ i rdzeĹ wiaryâ (s. 11).
|